![]() |
Add caption |
orjer imogzaura eqvTime TayaiSvilma
taoSi. 1902 wels artaanidan moyolebuli kolamde.aRwera bana axlomdebare eklesiebiT
da CanglTan SeCerda. meored 1907
wels Sewyvetili
gza gaagrZela,kola-olTisis midamoebi Semoiara. 1917
wels mesamed
gaemgzavra TurqeTis teritoriaze arsebuli Zeglebis
mosanaxuleblad. eqspediciaSi monawileobdnen: lado gudiaSvili, mixeil
Wiaureli, e.
ermakovi, (fotografi) giorgi SevardnaZe, anatoli
kalgini, anatoli zandeviCi, romelic Semdgom
axal darsebul Tbilisis sax-fo muzeumSi moRvaweobda.
1917 wlis arqelogiuri eqspediciis mogzaurobis Sesaxeb eqvTime
TayaiSvili wers:
“ xel-fexs mikocnida
kola- olTis Cinglis qarTveloba, mSvidaT brZandebodeT, mama-papaTa
naamagrs aravis davangrevinebT da
davicavTo, bevr maTgans qarTuli ena daviwyeboda,
magram Segneba
rom isini
qarTveli aria, TiTqos yvelas hqonda“
mogzaurobas Tvali
gadavavloT lado gudiaSvilis mogonebebiT, romelic
saqarTvelos meWurWleTuxuces werda „eqvTime TayaiSvili
mTeli Tavisi
cxovrebis manZilze
uangrod emsaxureboda erovnul saqmes...
arc daRla
icoda ,
arc dasveneba
... amnair
adamianebs Zvelad xatavdnen taZris kedlebze
“
eqspedicis ZiriTadi arsi mdgomareobs
imaSi,
rom ara mecnieris aseTi Tavgamodeba, dRes istorias ar
eqneboda zusti
daTariReba, yovelmxrivi aRweriloba, detaluri masala iseTi qarTuli
Zeglebisa. rogoric aris oSki, iSxari, xaruli, bana
eqspediciam sustad gaarkvia, daadgina taZrebis, eklesiebis, cixeebis saxelwodebebi da adgil-mdebareoba, rac am mogzaurobamde ucnobi
da Semowmebeli iyo mecnieruli
literaturisTvis.
eqvTimes TaosnobiT Seswavlili
iqna yvela
warwera, qronikoni-TariRis aRmniSvneli asoebi, „ mas saocari mecnieruli
wvdoma hqonda,
Zveli warwebis wakiTxvis saocari unari.
umravlesobas iqve gadmoRebisTanave kiTxulobda, zogs, ufro
rTuls, sadgomSi
misvlisas, Cven axalgazrdebi visvenebdiT,
igi
ki ujda saqmes, fotoebs, kalkebs naxatebs da arc darCenia ram
amoukiTxavi.
Tu raime axlos ,,mniSvnelovans amoikiTxavda axalgazrdulad wamoxteboda qaRaldis
droSasaviT afrialebda da aRfrTovanebiT
SesZaxebda aRmoCena.
axali aRmoCena!
did mecniers xelovnebaSi
gansakuTrebiT CarCenia mexsierebaSi xaxulSi nanaxi qvaSi
tvifruli simbolo- qarTuli faskunji mudmivi aRorZinebis
idea!
„es klasikuri
nimuSi notar-damis qimerebis Semoqmedebasac Sexameba! _
werda lado
gudiaSvili.
umSvenieresi bunebis
garemocvaSi dganan es bumberazi Zeglebi TiTqos upatrono, TiTqos
Zilsac miscemian..
magram mainc
alerssa da siTbos iTxoven Cvengan. elian
mfarvelsa da
mcvels. eqvTimes
eqspediciam droulad SeaRo am taZris saukuneTa manZilze
daxSuli karebi..
imedia Cveni
Taobac,
gavxdebiT „ eqvTimosnebi“ moveferebiT da
mivualersebT Sors saqarTvelos miwidan mowyvetil taZrebs....
saqarTvelos
meWurWleTuxucesi – ase uwoda madlierma
STamomavlobam eqvTime TayaiSvils da marTlac,
rodesac aRfrTovanebiT
vsaubrobT Cveni
qveynis muzeumebSi
dacul erovnul
saunjeze, bevrma
ar icis,
rom es
eqvTime TayaiSvilis
damsaxurebaa. daibada igi 1863 wlis
3 ianvars,
ozurgeTis raionis
sofel lixaurSi, aznauris ojaxSi. jer
kidev sul
pataras daeRupa
mSoblebi, Tumca
imdenad niWieri
iyo, rom
1883 wels
warmatebiT daamTavra quTaisis klasikuri gimnazia
da swavla
gaagrZela peterburgis
universtitetis istoriul-filologiur fakultetze, romelic 1887
wels kandidatis
xarisxiT daamTavra.
dakavebuli iyo pedagogiuri saqmianobiT: aswavlida
berZnul da
laTinur enebs,
istoriasa da
geografias.
me-19 saukunis 90-ian wlebSi Seagrova da
mecnierulad daamuSava saqarTvelos siZveleebi. radgan
amgvari saqmianoba
bevr dros
moiTxovda, 1904 wels Tavi daaneba
oficialur samsaxurs
da saarsebo
wyaro rom
hqonoda, gimnaziaSi
istorias aswavlida.
1907 wels
eqvTime TayaiSvilma
daaarsa saqarTvelos
saistorio-saeTnografio sazogadoeba, romlis pirveli
Tavmjdomare Tavad iyo. qarTuli xuroTmoZRvruli
Zeglebis Seswavlis
mizniT TurqeTSi
sami eqspedicia
moawyo, romlis
mizani qarTuli
monastrebis Seswavla da aRwera iyo.
ivane javaxiSvilTan
erTad 1918
wlis 26
ianvars eqvTime
TayaiSvilma daaarsa Tbilisis saxelmwifo universiteti.
igi iyo
universitetis erT-erTi pirveli profesori da
arqeologiuri kaTedris gamge. magram 1921
wels iZulebuli
gaxda daetovebina
komunisturi xelisuflebis mier aneqsirebuli saqarTvelo da wasuliyo
emigraciaSi.
damfuZnebeli krebis
Tavmjdomaris moadgile da amave dros
saqarTvelos muzeumebis zedamxedveli, eqvTime xazinis
qonebasTan erTad safrangeTSi meTvalyureobda saqarTvelos
menSevikuri mTavrobis mier gatanil
samuzeumo ganZeuls.
ganZeulis dacva
metad rTuli
saqme aRmoCnda.
jer iyo
da safrangeTis
mTavrobam gaauqma
saqarTvelos menSevikuri mTavrobis legitimuroba, Semdeg salome dadianma
(mengrelskaia-obolenskaiam), parizis sasamarTloSi orjer
aRZra saqme
eqvTime TayaiSvilis
winaaRmdeg saganZuris viTomda misi kuTvnili
wilis CamorTmevis
mizniT. meore
msoflio omis
dros ki,
ukve nacistebma
moindomes versalis bankSi daculi
saqarTvelos ganZis xelSi Cagdeba. dro
ar iTmenda,
ganZeuls okupirebuli
parizidan ver
gaitandnen, amitom gadawyda, Zvirfaseuloba sardafSi
CaetanaT da
yuTebisTvis zemodan samSeneblo nagavi daeyaraT.
omis periodSi
moxuci profesori
aramarto ganZeuls
meTvalyureobda, aramed SeZlebisdagvarad exmareboda safrangeTis
winaaRmdegobis moZraobas.
emigraciaSi myofi
qarTveli mecnieri
gamudmebiT cdilobda ganZeulis saqarTveloSi dabrunebas,
werda werilebs
sabWoTa saqarTvelosa
da safrangeTis
mTavrobebs, magram amaod. eqvTime TayaiSvili
Tavis mogonebebSi
wers: „germanelebis mier safrangeTis
aRebis Semdeg
mudmiv SiSsa
da terorSi
viyavi. aRarc
saarsebo saSualeba
mqonda. aseTi
gaWirvebis miuxedavad aramc Tu saxelmwifo
nivTi, aramed
Cemi sakuTari
istoriuli nivTebic
ar gamiyidia…. Tumca, mqonda iseTi
numizmatikuri erTeulebi, rom SemeZlo gavmdidrebuliyavi… dawyevlili myavda yoveli
qarTveli, romelic
istoriul nivTs
samSoblos daukargavda,
gamocxadebuli mqonda, rom aseTi nivTi
jer CemTan
unda moetanaT
da Tu
ver SeviZendi,
mflobels mxolod
maSin SeeZlo
misi ucxoelze
gayidva.“ 1944 wlidan safrangeTis
droebiTi mTavrobis
saTaveSi degolis mosvlisTanave aRdga diplomatiuri
urTierTobebi safrangeTisa da sabWoTa kavSiris
mTavrobebs Soris. sabWoTa kavSiris elCs
safrangeTSi, a. bogomolovs davalebuli hqonda moegvarebina
samuzeumo ganZeulis
saqarTveloSi dabrunebis sakiTxi. 1944 wels
moskovSi vizitamde
degolma sxvadasxva arxiT gaarkvia
Tu ra
CaeTvleboda stalinTan Sexvedrisas dadebiTad da
moskovSi gamgzavrebamde
gasca brZaneba
moexsnaT yadaRa
qarTuli ganZisTvis
da daebrunebinaT
igi saqarTvelosTvis.
eqvTime TayaiSvilis
janmrTelobam veRar gauZlo civ da nestian sacavSi,
zogjer lukma-puris
gareSe xangrZliv
muSaobas da
swored am
dros filtvebis
anTebiT daavadda.
mis dasaxmareblad
saqarTvelodan Salva amiranaSvili Cavida da
ganZis gasamgzavreblad
CalagebaSi daexmara. eqvTime TayaiSvils erTaderTi
saTxovari hqonda
sabWoTa xelisuflebasTan:
„Silifad var, da gTxovT samosi
gamomigzavnoTo“. eqvTimem Tavis droze
moigeria rogorc
amerikis muzeumis,
ise ingliselTa
Semoteva ganZis
nawilis SeZenis
Sesaxeb. gauZlo
yovelgvar da
yovelmxriv zewolas da janmrTeloba Selaxuli, mxcovani mecnieri 1945
wlis 5
aprils TviTmfrinaviT
gamoemgzavra saqarTveloSi uklebliv yvela eqsponatTan
erTad. TviTmfrinavi
romis, ben-Razis, kairos da Teiranis gavliT
11 aprils
Camofrinda TbilisSi. sazogadoeba didi pativiT,
mowiwebiTa da madlierebiT Sexvda erovnuli
ganZis mcvels.
samSobloSi dabrunebam oTxmoc wels gadacilebul
mecniers energia
gauorkeca. saqarTveloSi gatarebuli rva wlis ganmavlobaSi eqvTimem
imdeni saqmis
gakeTeba moaswro,
rom erTi
soliduri mecnieris
sicocxles eyofoda.
vercerTi qarTvelologi
ver auvlis
gverds mis
naSromebs saqarTvelos
istoriis, arqeologiis,
eTnografiis, epigrafikis, numizmatikis, filologiis, rusTvelologiis, folkloristikisa da lingvistikis sferoSi.
sabWoTa xelisufleba
SeaSfoTa eqvTimes
aseTma popularobam.
sicocxlis bolo
periodi man
SinapatimrobaSi gaatara. daapatimres misi erTaderTi
qaliSvili. masTan mxolod ramdenime uaxloesi
adamiani Tu
bedavda misvlas.
rodesac eqvTime
TayaiSvili gardaicvala, mis saxlTan Cekistebi idgnen da
xalxs panaSvidze
Sesvlas uSlidnen.
profesoris dakrZalvas 1953 wlis martis
civ da
qarian dRes,
vakis sasaflaoze
50-mde adamiani daeswro.
1963 wels eqvTime TayaiSvilis
dabadebis 100
wlisTavTan dakavSirebiT, misi neSti vakidan
didubis qarTvel
moRvaweTa panTeonSi
gadaasvenes, iqve gadmoasvenes misi safrangeTSi
gardacvlili meuRlis, nino poltorackaias neStic. dRes misi
saxeli hqvia
erT–erT quCas vakeSi, veris baRSi dgas
moqandake b. avaliSvilis mier
Sesrulebuli eqvTime TayaiSvilis Zegli.
2002 wlis 17 oqtombers
saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis wminda sinodma
eqvTime TayaiSvili
wmindanad Seracxa
da mas
saxelad „wminda eqvTime RvTiskaci“ uwoda. 2003 wlis
maisSi TbilisSi
misi saxl-muzeumi
da samlocvelo
gaixsna. eqvTime
RvTiskacis xsenebis dRed dawesda
3 ianvari.
No comments:
Post a Comment